Tính từ ghép (Compound Adjectives) là một trong những loại từ thường xuyên suất hiện trong giao tiếp lẫn các bài thi học thuật tiếng Anh.
1. Tính từ ghép (Compound adjectives) là gì?
Tính từ ghép (Compound Adjectives) là sự kết hợp của hai hoặc nhiều từ để hình thành một tính từ có nghĩa. Các tính từ ghép thường được dùng để miêu tả chi tiết và làm rõ hơn các đặc điểm, tình trạng hoặc tính chất của một vật thể, sự việc hay con người.
Nếu tính từ có tính từ ghép (Compound Adjectives) để bổ nghĩa chi tiết hơn cho danh từ, thì động từ cũng có Phrasal Verb (Cụm động từ) để mở rộng ý nghĩa và diễn đạt câu linh hoạt hơn. Nếu bạn chưa nắm rõ về cụm động từ, hãy tham khảo bài viết “Phrasal Verb là gì? Tổng hợp Phrasal Verb thường gặp trong IELTS” để hiểu rõ hơn và áp dụng hiệu quả.
2. Cách tạo tính từ ghép
| Cách tạo tính từ ghép | Ví Dụ |
|---|---|
| Tính từ + Danh từ – thêm đuôi ed
Adj – Noun(ed) |
Light-hearted (vui vẻ, thoải mái)
Right-angled (góc vuông) Strong-minded (có lập trường vững vàng, kiên quyết) |
| Tính từ + Quá khứ phân từ
Adj – Verb(3/ed) |
low – paid (được trả tiền thấp)
full – grown (phát triển đầy đủ) ready – made (làm sẵn) |
| Trạng từ + Quá khứ phân từ
Adv – Verb(3/ed) |
Well – known (nổi tiếng)
Well – dressed (ăn mặc đẹp) ill – advised (khờ dại) |
| Tính từ + Tính từ
Adj – Adj |
Dead – tired (quá mệt mỏi)
Blue – black (màu xanh đen) |
| Tính từ + Danh từ
Adj – Noun |
Red – carpet (thảm đỏ)
Full – length (toàn thân) |
| Quá khứ phân từ của cụm động từ
Verb(bare) – Verb(3/ed) |
Stuck – up (tự phụ)
Cast – off (bị bỏ rơi) Run-down (kiệt sức) |
| Danh từ + Quá khứ phân từ
Noun – Verb(3/ed) *Thường mang ý bị động |
Wind – blow (bị gió cuốn đi)
Silver – plated (mạ bạc) |
| Tính từ + Hiện tại phân từ
Adj – V(ing) *Thường mang ý chủ động |
Good – looking (đẹp)
Close – fitting (bó sát) |
| Trạng từ + Hiện tại phân từ
Adv – V(ing) *Thường mang ý chủ động |
Long – lasting (lâu dài)
Off – putting (nhô ra) |
| Danh từ + Tính từ
Noun – Adj *Thường mang nghĩa so sánh bằng: “như” |
Ice – cold (lạnh như đá)
Snow – white (trắng như tuyết) Blood – red (đỏ như máu) |
3. Các tính từ ghép bất quy tắc
Bên cạnh các cách kết hợp phổ biến đã đề cập trên mục 2, vẫn tồn tại một số tính từ ghép bất quy tắc, không tuân theo cách kết hợp cụ thể để tạo nên các tính từ ghép. Những tính từ ghép bất quy tắc thường có các đặc điểm sau:
- Không tuân theo quy tắc gạch nối: Một số tính từ ghép có thể được viết liền hoặc tách biệt mà không cần dấu gạch nối tùy vào ngữ cảnh hoặc phong cách viết
Ví dụ:
hit or miss (ngẫu nhiên)
touch and go (không chắc chắn)
per capita (tính theo đầu người)
- Không đồng nhất về cấu trúc: một số tính từ ghép không có một cấu trúc nhất định mà hình thành dựa trên cách sử dụng quen thuộc.
Ví dụ:
Well – off (khá giả)
So – so (không tốt lắm)
Hard – up (hết sạch tiền)
Upside down (lộn ngược)
Có khá nhiều trường hợp để hình thành tính từ ghép, vì vậy, để sử dụng thành thạo và hiệu quả loại từ này trong giao tiếp và viết tiếng Anh, việc học tập và luyện tập thường xuyên là điều rất cần thiết.
4. Tổng hợp các tính từ ghép thông dụng
Việc nắm bắt và hiểu rõ các tính từ ghép giúp tăng khả năng miêu tả chi tiết và chính xác hơn trong tiếng Anh. Ngoài ra, Tương tự, để tạo sự kết nối tự nhiên giữa chủ ngữ và phần bổ nghĩa, làm cho câu văn thêm mượt mà việc sử dụng Linking Verbs (động từ nối) cũng rất quan trọng. Bạn có thể tham khảo thêm tại bài viết “Linking Verbs là gì? Cách dùng động từ nối trong tiếng Anh” để vận dụng hiệu quả hơn trong giao tiếp và các bài thi học thuật.
5. Bài tập thực hành sử dụng tính từ ghép
Bài tập 1: Điền các từ đã cho vào mỗi chỗ trống trong các câu bên dưới sao cho tạo một tính từ ghép thích hợp:
free – distance – up – built – made – going – up – off – conditioned – class – badly – sighted – headed
- I made a long – ……………. call to England and it cost me a fortune.
- I bought this CD duty -…………….. as I was coming back to England.
- They seem to be very well-………… – at least they have a great big house and two expensive cars.
- I’m fed……………….. with this exercise. Can’t we do something else?
- On the train I travelled second- …………. because it’s cheaper.
- You can see this vase is hand -…………….. and wasn’t produced in a factory.
- He’s a relaxed guy – so easy-…………………
- I live in a built – ………….. area of the city which is very noisy and full of traffic.
- The office is air -………………… so it’s very cool even in the summer.
- He’s so proud – I’ve rarely met anyone so big -…………….. He has a really high opinion of himself.
- I want to get my eyes tested. I’ve become really short -…………………. lately.
- A ……………………… maintained car won’t have a reliable engine.
- There isn’t much grass in the ………………-up areas of the city.
Nguồn: English Grammar Exercise
Đáp án:
- long-distance
- duty-free
- well-off
- fed up
- second-class
- hand-made
- easy-going
- built-up
- air-conditioned
- big-headed
- short-sighted
- badly-maintained
- built-up
Bài tập 2: Nối các từ với nhau để tạo thành 12 tính từ ghép
- part …… a. reaching
- well …… b. cold
- middle …… c. made
- English …… d. fashioned
- narrow …… e. minute
- old …… f. speaking
- five …… g. thinking
- far …… h. time
- forward …… i. star
- ice …… j. known
- last …… k. aged
- home …… l. minded
Nguồn: Teach This
Đáp án:
1f, 2i, 3e, 4j, 5d, 6k, 7h, 8b, 9g, 10b, 11h, 12l
Bài tập 3: Sử dụng tính từ ghép ở bài tập 2 để hoàn thành các câu sau
- There’s nothing better than drinking an……….beer on a hot summer day.
- There are some traditional farmers left who still make cheese the………..way.
- Tourism has had………….effects on Thailand’s economy.
- Some…………………..politicians are proposing reforms to the educational system.
- A…………person is between 45 and 65 years old.
- I don’t like………………….people who are intolerant of new ideas.
7 ………………. jam is usually better than the kinds you buy in the shops.
- Many students get a……………………job if they are not eligible for a loan.
- A……………… goal by England put them through to the World Cup Final.
- It’s a………………..fact that smoking can cause lung cancer.
- Lessons with……………………….instructors can be booked in the language school.
- Sydney has many…………………………..hotels and luxurious resorts.
Nguồn: Teach This
Đáp án:
- ice-cold
- old-fashioned
- far-reaching
- forward-thinking
- middle-aged
- narrow-minded
- home-made
- part-time
- last-minute
- well-known
- English-speaking
- luxury-minded
Kết luận:
Tóm lại, tính từ ghép (Compound adjectives) là sự kết hợp giữa hai hoặc nhiều từ để tạo thành một từ mô tả hoặc bổ nghĩa cho danh từ hoặc đại từ. Những tính từ này rất linh hoạt và có thể được áp dụng cả trong văn viết lẫn giao tiếp hàng ngày.
Tìm hiểu thêm:
- Danh từ trừu tượng (Abstract nouns) là gì? Cách sử dụng và bài tập
- Sở hữu cách là gì? Cách dùng và bài tập cập nhật mới nhất
