Các dạng bài Reading IELTS phổ biến: Cách nhận biết & chiến lược làm bài

IELTS Reading luôn khiến con dân phải “đau đầu” vì áp lực thời gian, độ dài văn bản và sự đa dạng các dạng bài đề. Thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu các dạng bài Reading IELTS phổ biến. Bạn sẽ biết cách nhận diện từng dạng, chiến lược xử lý, và lộ trình luyện tập hiệu quả.

1. IELTS Reading gồm những dạng câu hỏi nào?

Mỗi dạng bài IELTS Reading thách thức khác nhau. Người học phải “biến hóa khôn lường” không chỉ ở khả năng đọc hiểu mà còn ở chiến thuật làm bài riêng biệt. Và, việc nằm lòng các dạng câu hỏi là trong số những điều ưu tiên.

     1. Matching Headings

Dạng bài Matching Headings trong IELTS Reading yêu cầu người đọc nối tiêu đề với các đoạn hay phần nội dung tương thích. Dạng đề bài này giúp đánh giá khả năng nhận biết ý tưởng, chủ đề chính trong từng đoạn hay các phần văn bản.

1 – Mô tả dạng bài Matching Headings trong IELTS Reading

     2. True/False/Not Given (TFNG) hay Yes/No/Not Given (YNNG)

Dạng đề True/False/Not Given (TFNG) đòi hỏi người đọc phải xác định thông tin trong đề có đúng, sai hay không được đề cập so với thông tin trong bài được cung cấp.

Cụ thể khi thông tin trong câu hỏi so với thông tin trong bài đọc IELTS Reading là:

• Trùng khớp thì câu trả lời là True/Yes
• Trái ngược thì câu trả lời là False/No
• Hoàn toàn không liên quan, không đề cập đến nhau thì câu trả lời là Not Given.

Dạng bài này được phân chia theo 2 hình thức chính:

• Tìm đáp án dựa trên các sự kiện và thông tin có trong bài (TFNG)
• Phân tích và suy luận dựa trên quan điểm của người viết để lọc ra đáp án hợp lí nhất (YNNG)

2. Dạng bài True/False/Not Given

3. Dạng bài Yes/No/Not Given

     3. Matching Information (tìm đoạn chứa thông tin)

Matching Information là trong số những dạng bài khó trong IELTS Reading. Thứ tự của các câu hỏi sẽ không khớp với thứ tự thông tin của đoạn.

4 – Matching information được xem là dạng đề khó nuốt trong IELTS Reading

4. Matching Features (ghép người/vật với đặc điểm)

Một trong những dạng bài độc đáo của IELTS Reading không thể bỏ qua Matching Features. Dạng này yêu cầu tìm thông tin, nối ghép các đặc điểm cụ thể với người/ vật tương thích trong danh sách.

 5 – Mô tả của dạng Matching Features

      5. Matching Sentence Endings

Matching Sentence Endings được hiểu nôm na là kết hợp các vế câu với nhau tạo thành một câu hoàn chỉnh.

Cụ thể, thí sinh được cung cấp một danh sách hai vế câu chưa hoàn chỉnh về mặt nghĩa.  Sau đó, cần đọc để hiểu ý chính và nối chúng thành một câu có nghĩa phù hợp với thông tin trong bài đọc.

 6 – Dạng mẫu của Matching Sentence Endings

    6. Multiple Choice (một hoặc nhiều đáp án)

Multiple Choice trong IELTS Reading là dạng câu hỏi trắc nghiệm chọn một hoặc nhiều đáp án. Dạng đề này yêu cầu người làm phân tích và đưa ra đáp án chính xác trong bốn lựa chọn A, B, C, D.

Tuy nhiên, với dạng bài này thí sinh cũng cần chú ý trong một số đề có thể yêu cầu chọn 2 (đôi khi 3) câu trả lời được cho từ những lựa chọn sẵn có.

7- Multiple Choice trong IELTS Reading

   7. Summary/Note/Table/Flow Chart Completion (điền từ)

Là một dạng bài điền đáp án chính xác từ bài đọc. Mục đích hoàn thành những thông tin bị khuyết trong bản ghi chú.

Tùy vào yêu cầu đề mà chọn 1, 2 hay 3 từ thích hợp để điền. Bạn cần chú ý và đọc yêu cầu đề cẩn thận.

8- Mô tả dạng IELTS Reading Summary/Note/Table/Flow Chart Completion

    8. Sentence Completion (điền từ vào câu)

Trong IELTS Reading, Sentence Completion được đánh giá là dạng bài không quá khó khăn nhưng đòi hỏi thí sinh cần vừa tìm thông tin kỹ càng vừa chú ý ngữ pháp cẩn thận.

Đây là dạng đề cung cấp cho bạn các câu chưa hoàn chỉnh. Nhiệm vụ của bạn là sử dụng những từ tương thích từ đoạn văn và điền vào câu trả lời.

9- Ví dụ mẫu của dạng Sentence Completion

    10. Diagram Label Completion

Diagram Label Completion đòi hỏi khả năng vận dụng linh hoạt giữa việc đọc hiểu và phân tích trực quan từ thí sinh. Từ đó, tìm ra mối liên kết giữa văn bản và hình ảnh để xác định thông tin phù hợp.

Dựa trên thông tin từ đoạn văn, thí sinh phải hoàn thành nhãn (label) bằng cách điền từ hoặc cụm từ vào các chỗ khuyết trên sơ đồ/biểu đồ/bản vẽ kỹ thuật.

10- Mẫu Diagram Label Completion

     11. Short-Answer Questions (tùy test)

So với các dạng đề khác trong IELTS Reading, tần suất ra đề Short-Answer Questions có thể ít hơn. Tuy nhiên, đây được xem là dạng đề cơ bản khá quen mặt với đại đa số con dân học Tiếng Anh chuyên hay không chuyên IELTS.

Dạng này thường một nhóm từ 3-6 câu hỏi ngắn, yêu cầu trả lời bằng 1-3 từ hoặc số theo đúng yêu cầu word limit.

11- Ví dụ Short-Answer Questions

2. Cách làm chung cho mọi dạng (khung 5 bước)

Các dạng câu hỏi IELTS Reading khá đa dạng. Nhưng nhìn chung, bạn hoàn toàn có thể làm chủ thông qua thời gian luyện tập, củng cố kĩ năng và kiến thức từ nền móng đến nâng cao.

“Mách bản thân” nắm rõ một vài đúc kết về cách làm chung cho mọi dạng để tối ưu thời gian nhất có thể. Dưới đây là một vài gợi ý từ Yola, bạn có thể tham khảo ngay.

• B1 – Skim: Bạn cần đọc title (tiêu đề bài nếu có) và tầm 1–2 câu đầu mỗi đoạn. Việc này giúp bạn nắm được chủ đề, nội dung chính và cách bố trí ý tưởng của đoạn văn.

• B2 – Locate: Bạn nên gạch “từ mốc” nhằm đánh dấu vị trí dữ liệu thiết yếu giúp bạn thuận tiện hơn trong việc Skim/Scan/đọc chi tiết. Có thể kể đến như tên chủ thể (names), số liệu, dữ kiện thời gian (years), thuật ngữ,…

• B3 – Scan & Paraphrase: Bước này đòi hỏi vốn từ của bạn để đối chiếu từ đồng nghĩa/biến thể giữa câu hỏi và đoạn thông tin.

• B4 – Answer: Tùy theo từng dạng mà bạn đưa ra câu trả lời đáp ứng đúng và đủ yêu cầu. Bạn cần cẩn thận và ưu tiên những đáp án chặt chẽ mang tính xác thực.

• B5 – Check: Cuối cùng để có một đáp án trọn vẹn thì không thể nào bỏ qua bước so khớp ngữ pháp/giới hạn từ (word limit)/định dạng yêu cầu.

3. Chi tiết 10 dạng bài

IELTS Reading đa dạng các dạng bài câu hỏi. Nếu bạn vẫn đang lăn tăn liệu từng dạng bài đặc điểm, chi tiết như thế nào? Cùng khám phá công thức bứt phá ngay bên dưới.

Matching Headings

Matching Headings (Nối tiêu đề) gồm các đặc điểm sau:

• Nhận biết: Đây là dạng đề yêu cầu thí sinh ghép tiêu đề (I, II, III…) với đoạn A, B, C… tương thích, thể hiện trọn vẹn ý nghĩa của đoạn.
• Chiến lược (4 bước): Đầu tiên, bạn cầm vận dụng kĩ năng Skim chủ đề đoạn. Từ đó, bạn xác định tổng quan/ tìm “idea lớn” (lưu ý không sa vào chi tiết). Tiếp tục, bạn hãy loại trừ heading (tiêu đề) chứa chi tiết vụn, không liên quan hoặc lạc đề. Cuối cùng, kiểm tra câu mở/đóng đoạn một lần nữa để đánh giá lại tiêu đề có thật sự phù hợp và bao quát chưa.
• Bẫy: Thí sinh cần chú ý khi làm bài này. Họ có thể nhầm lẫn tiêu đề với các heading có từ khóa giống nhau. Nhưng sai “main idea” (ý chính)
• Thời gian: 8–10 phút/10 đoạn.
• Mini checklist: Để đảm bảo đáp án chính xác và bao quát, hãy kiểm tra lại “main idea, topic sentence, và synonyms of head keywords.”

True/False/Not Given (TFNG)

Để giải dạng bài này bạn cần lưu tâm chi tiết sau:

• Nhận biết: Yêu cầu bạn so sánh mệnh đề với văn bản có thực sự đúng/sai/không được nhắc đến.
• Chiến lược: Đầu tiên thí sinh phải xác định chủ ngữ–động từ–phạm vi. Tiếp đến là đối chiếu 100% nghĩa từ câu hỏi/nhận định yêu cầu so với đoạn văn bản thông tin. Nếu khác nghĩa là False, trùng là True, không đủ dữ liệu là Not Given.
• Bẫy: Trong quá trình làm bài luôn tồn tại rất nhiều luồng thông tin. Việc bạn cần làm là giữ sự “tỉnh”, tránh suy diễn thêm những ý tứ câu/đoạn. Một điểm quan trọng bạn cần chú ý là các từ hạn định như “some/most/all” và “always/often.” Chúng có thể thay đổi ý nghĩa của câu.
• Mẹo: Để làm bài dạng này tiết kiệm thời gian và hiệu quả, bạn nên chú ý gạch các từ hạn định (only, all, at least…).

Yes/No/Not Given (YNNG)

Mặc dù đây là dạng tương đồng với True/False/Not Given, nhưng Yes/No/Not Given vẫn có ý nghĩa và chiến lược làm riêng biệt.

• Nhận biết: Đây là dạng chủ yếu so sánh quan điểm/tuyên bố của tác giả so với câu nhận định.
• Chiến lược: Đầu tiên bạn cần tìm câu thể hiện opinion/stance. Sau đó, so sánh với thái độ tích cực/tiêu cực của tác giá với câu nhận định/câu phát biểu. Nếu, hoàn toàn khớp và đồng ý với quan điểm, lập luận, hoặc ý kiến của tác giả trong bài đọc thì chọn Yes. Ngược lại, thì No và không thể xác định thì NG.
• Bẫy: Một vài trường hợp thí sinh dễ mất điểm ở dạng bài này đó là lỗi lẫn với facts (sự thật); các từ/cụm từ paraphrase nói về thái độ (như support, criticize…).

Matching Information

Là dạng bài khiến nhiều thí sinh “sởn da gáy” khi nhắc đến. Nhưng khi nắm vững bản chất của Matching Information, bạn sẽ dễ thở hơn nhiều.

• Nhận biết: Dạng bài này yêu cầu thí sinh tìm thông tin (dates, names, findings) trong câu hỏi đang đề cập/ xuất hiện ở đoạn văn nào. Một số đề bài, một đoạn được trả lời cho nhiều câu hỏi khác nhau. Bạn yên tâm vì đề bài sẽ ghi rõ.
• Chiến lược: Dựa vào “từ mốc”, bạn hãy Scan theo thứ tự đoạn và cuối cùng đối chiếu chi tiết để đưa ra đáp án chính xác nhất.
• Bẫy: Dạng Matching Information khác với các đề khác. Thông tin rải rác trong nhiều đoạn và có nhiều từ đồng nghĩa để đánh lạc hướng.

Matching Features

Một trong số những dạng đề độc đáo của IELTS Reading không thể nào “phớt lờ” dạng Matching Features.

• Nhận biết: Nhiệm vụ của bạn là tìm thông tin và nối ghép người/nhóm/định danh với đặc điểm được cung cấp trong danh sách câu hỏi.
• Chiến lược: Để làm hiệu quả và tránh bỏ rơi các chi tiết, bạn hãy lập bảng với 2 cột (gồm Tên và Manh mối) . Lưu ý thứ tự nên scan là tên riêng trước-sau đến tên chung.
• Bẫy: Nhiều nhân vật có quan điểm tương tự; cần bằng chứng

Matching Sentence Endings

Dạng đề này thách thức người làm vận dụng linh hoạt khả năng phân biệt và nắm vững ý tưởng đề.

• Nhận biết: Đây là dạng đề yêu cầu thí sinh ghép nửa câu đầu với nửa câu cuối.
• Chiến lược: Để làm bài hiệu quả, bạn cần ưu tiên xác định ngữ pháp và ý tưởng logic (nguyên nhân và hậu quả, sự tương phản). Và cũng đừng quên loại trừ câu có cú pháp sai.
• Bẫy: “Nghe có vẻ hợp lí nhưng lại phi lí” đó chính là lỗi đa số thí sinh mắc phải khi làm bài dạng này. Hay nói cách khác, vế sau “nghe hay” nhưng lệch nghĩa vế đầu.

Multiple Choice

Dạng bài trắc nghiệm khá quen thuộc với nhiều thí sinh nhưng với IELTS Reading vẫn đòi hỏi khả năng vận dụng đa chiều.

• Nhận biết: Thí sinh được yêu cầu đưa ra lựa chọn chính xác A/B/C/D (tùy yêu cầu đề mà đôi khi cần chọn nhiều đáp án).
• Chiến lược: Bạn cần dự đoán đáp án (predict), loại trừ các lựa chọn mang tính tuyệt đối/tăng giảm mức độ (thường chứa từ only, never…). Đáp án hợp lý nhất sẽ là đáp án khớp các bằng chứng trên đoạn.
• Bẫy: Khi không đủ tỉnh táo và cẩn thận bạn sẽ dễ bối rối giữa hai đáp án gần đúng; hoặc chứa từ cực đoan/tuyệt đối.

Summary / Note / Table / Flowchart Completion

Dạng đề Summary / Note / Table / Flowchart Completion cụ thể như sau:

• Nhận biết: Điền từ vào tóm tắt/bảng/lưu đồ phù hợp với yêu cầu word limit (thông thường bạn sẽ thấy cụm NO MORE THAN TWO WORDS…).
• Chiến lược: Đọc giới hạn từ và nhận định loại từ chỗ trống là gì (N/V/Adj). Khoanh vùng đoạn có chứa thông tin tương ứng. Cuối cùng, chọn từ đảm bảo đúng ngữ pháp, đúng số ít nhiều/đếm được hay không đếm được.
• Bẫy: Vi phạm word limit; dùng sai dạng từ.

Sentence Completion

• Nhận biết: Là dạng bài điền từ vào chỗ trống để hoàn thành một câu hoàn chỉnh về ngữ pháp và ngữ nghĩa.
• Chiến lược: Dựa vào ngữ pháp và các cụm collocation/synonyms. Sau đó, so sánh câu trong bài và chọn từ điền phù hợp với yêu cầu giới hạn từ.
• Bẫy: Nhiều thí sinh mất điểm khi điền cụm vượt quá số từ hoặc chia sai hình thái từ.

Diagram Label Completion

Để đánh giá tư duy đọc hiểu và khả năng sử dụng từ học thuật, Diagram Label Completion yêu cầu thí sinh phải có cái nhìn đa chiều. Chúng ta cần hiểu sâu sắc và toàn diện. 

• Nhận biết: Đề bài có thể đưa ra một quy trình hay bộ phận kỹ thuật. Nhiệm vụ của bạn là gắn nhãn sơ đồ/biểu đồ.
• Chiến lược: Xác định phạm vi đoạn mô tả quy trình. Sau đó, Scan theo thứ tự từ trái qua phải, trên xuống dưới.
• Bẫy: Nhãn đồng nghĩa; thứ tự không theo layout.

Short-Answer Questions (nếu có)

Dù ít gặp, nhưng nắm vững dạng bài này rất quan trọng. Nó sẽ giúp bạn mở rộng sang các dạng khác trong IELTS Reading.

• Nhận biết: Đây là dạng câu trả lời ngắn (ONLY 1–3 WORDS/NUMBERS) theo yêu cầu.
• Chiến lược: Đầu tiên bạn cần nhận dạng “từ để hỏi” (What/When/Where/How many…). Sau đó khoanh vùng thông tin. Cuối cùng, lọc từ/trích nguyên văn phù hợp yêu cầu về word limit.
• Bẫy: Đa số thí sinh chủ quan mà không đọc kỹ yêu cầu đề, dẫn đến viết vượt limit hay biến đổi dạng từ làm sai.

4. Phân bổ thời gian & thứ tự làm bài

Muốn chinh phục được band điểm IELTS Reading cao, chiến lược phân bổ thời gian và thứ tự làm bài cũng đáng được “ưu ái”. Cụ thể:

• Thứ tự gợi ý: Bắt tay vào làm bài đọc, việc đầu tiên bạn cần chú ý là dạng Headings, sau đó đến phần Matching Info/Features, tiếp theo là Gap-fill. Và cuối cùng là Multiple Choice Question/TFNG/YNNG (tuỳ độ quen).
• Thời gian mục tiêu: Để làm Reading IELTS hiệu quả, hãy áp dụng công thức 20 phút cho mỗi đoạn. Cụ thể: 20 phút cho Passage 1, 20 phút cho Passage 2, và 20 phút cho Passage 3. Bắt đầu từ bài dễ nhất, rồi đến bài khó hơn. Cuối cùng, dành 2–3 phút để kiểm tra lại đáp án.

5. 10 bẫy phổ biến cần tránh

Một bài IELTS Reading yêu cầu đọc hiểu và phân tích. Ngoài ra, thí sinh cần suy luận chặt chẽ. Sự cẩn thận và tập trung cũng rất quan trọng. Để tối ưu kết quả, lưu ý 10 bẫy phổ biến cần tránh dưới đây sẽ là hành trang cho riêng bạn trên con đường chinh phục “band như ý”. 

• Suy diễn ngoài văn bản; bỏ qua từ hạn định/extreme
• Không kiểm tra word limit (giới hạn từ)
• Mắc kẹt ở 1 câu quá 90 giây
• Bỏ qua từ/cụm từ paraphrase, synonym
• Quá tin vào trực giác/đáp án đầu tiên
• Chọn đáp án quá rộng hoặc quá hẹp
• Quá chú tâm vào từ được lặp lại nhiều lần (Keyword matching)
• Nhầm lẫn giữa fact (sự thật) và  opinion (ý kiến) hay dạng đề T/F/NG và Y/N/NG
• Quản lý thời gian kém, dồn áp lực về cuối
• Kỹ thuật Skimming và Scanning sai cách 

6. Lộ trình ôn Reading 4–6 tuần (mẫu)

Việc quản lý thời gian trong IELTS Reading (Time Management cho Reading) rất đa dạng. Dựa trên mục tiêu band điểm, khả năng và lịch trình cá nhân mà thiết kế cho phù hợp.

Bạn là người đang cần bứt tốc mà vẫn muốn nắm vững cốt lõi IELTS Reading? Lộ trình, nội dung học gợi ý sau đây sẽ dành cho riêng bạn.

• Tuần 1: Làm chủ dạng Headings, TFNG; học bảng Paraphrase map
• Tuần 2: Matching Info/Features và luyện Scan nhanh
• Tuần 3: Gap-fill (Summary/Table/Flowchart/Sentence)
• Tuần 4: Tập trung vào câu hỏi Multiple Choice, Yes/No/NG, và Sentence Endings. Cũng nên làm bài mock mini, tức là bài kiểm tra ngắn trên web hoặc ứng dụng thi IELTS.
• Tuần 5–6: Full test theo thời gian, phân tích lỗi và ghi chép lỗi thường mắc phải.